ปูก้ามดาบ

หากเปรียบนกเงือก คือดัชนีชี้วัดความสมบูรณ์ทางชีวภาพของผืนป่า  “ปูก้ามดาบ” ก็คือตัวชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของป่าชายเลน เพราะหากที่ใดมีความสมดุลทั้งดิน น้ำ และพรรณไม้ก็จะมีปูก้ามดาบอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก 

ปูก้ามดาบ หรือ ปูเปี้ยว เป็นปูทะเลขนาดเล็ก มีลักษณะกระดองเป็นรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ก้านตายาว กระดองมีสีสันสวยงาม เช่น สีแดง สีฟ้า สีเหลือง สีเทาอมดำ โดยเฉาะตัวผู้จะมีก้ามข้างหนึ่งใหญ่มาก บางชนิดมีขนาดใหญ่และยาวพอ ๆ กับกระดองเลยทีเดียว ลักษณะเด่นดังกล่าวเลยกลายที่มาของชื่อเรียก ปูก้ามดาบ

ซึ่งก้ามของปูตัวผู้เหล่านี้ จะใช้เป็นอาวุธโบกไปมาเพื่อข่มขู่ศัตรูหรือผู้บุกรุกที่เข้ามาในเขตอาณาเขตของมัน และที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือเอาไว้เรียกร้องความสนใจจากตัวเมียในช่วงฤดูผสมพันธุ์ ขณะที่ปูตัวเมียก้ามทั้ง 2 ข้างจะมีขนาดเล็กเท่ากัน

การเดินทางมาชมปูก้ามดาบที่นี่ต้องมาในช่วงเวลาที่น้ำลง เพราะรูปูจะโผล่ขึ้นมาเหนือผืนดิน จะเห็นปูก้ามดาบหลากหลายสีสันจำนวนมากออกมาหาอาหาร ไม่ห่างจากรูของมันมากนัก ซึ่งปูเหล่านี้มีสัญชาตญาณการระวังภัยสูงมาก ฉะนั้นการที่สามารถดูและศึกษาพฤติกรรมของปูก้ามดาบให้ได้อย่างละเอียด จะต้องค่อย ๆ เดินและใช้ความเงียบ เพราะหากมันตกใจกลัวจะวิ่งหนีลงรูอย่างรวดเร็ว

ปูก้ามดาบ แม้ไม่ถูกจัดให้เป็นเมนูอาหารทะเลเช่นปูชนิดอื่น แต่ก็เสี่ยงที่จะถูกคุกคามเนื่องจากมีคนนิยมจับไปเลี้ยงกันมากเพราะความสวยงามแปลกตา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและประชาชนในพื้นที่ จึงต้องเข้ามาบูรณาการร่วมกันเพื่อสร้างจิตสำนึกและอนุรักษ์ปูก้ามดาบเหล่านี้ให้คงอยู่ โดยเฉพาะการรักษาสภาพป่าโกงกางให้ให้มีความเป็นธรรมชาติมากที่สุด เพราะปูก้ามดาบคือหนึ่งในดัชนีชีวัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าชายเลนที่สำคัญ