แสมดำ

เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง-ใหญ่ สูง 8 - 25 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มหนา แตกกิ่งระดับต่ำ ไม่มีพูพอน เปลือกเรียบ หรือแตกเป็นร่องเล็กน้อย สีเทาถึงเทาอมน้ำตาล หรือน้ำตาลอมเขียว มีช่องอากาศตามลำต้น มีรากหายใจคล้ายดินสอ ยาว 15 - 25 เซนติเมตร เหนือผิวดิน

ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก แผ่นใบรูปรี หรือรูปไข่กลับ ขนาด 3 - 5 x 6 - 9 เซนติเมตร ปลายใบกลม ฐานใบแหลม ผิวใบด้านบนสีเขียวเป็นมัน ด้านท้องใบมีขนยาวนุ่ม สีเหลืองอมน้ำตาล ก้านใบยาว 0.7 - 11 เซนติเมตร ใบอ่อนมีขน

ดอก ออกที่ปลายกิ่ง หรือง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง เป็นช่อเชิงลดแน่น มี 7 - 10 ดอก ก้านช่อดอกยาว 2 - 6 เซนติเมตร ดอกย่อยไม่มีก้าน เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 - 1.5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงมี 5 แฉก กลีบดอก 4 กลีบ โคนกลีบติดกันเป็นหลอดสั้นๆ แต่ละกลีบ ยาว 0.4 - 0.7 เซนติเมตร สีเหลือง หรือ เหลือง-ส้ม เกสรเพศผู้ 4 อัน อยู่เหนือหลอดกลีบดอก ออกดอกประมาณเดือนมกราคม – พฤษภาคม

ผล รูปหัวใจเบี้ยว แบน ขนาด 2 - 2.5 x 2.5 - 3 เซนติเมตร เปลือกอ่อนนุ่ม สีเหลืองอมเขียวมีขนนุ่มสีเหลืองอมน้ำตาลปกคลุมหนาแน่น ผิวเปลือกมีรอยย่น ปลายผลมีจะงอยสั้น ผลแก่เปลือกจะแตกด้านข้างตามยาวผล และม้วนเป็นหลอดกลม แต่ละผลมี 1 เมล็ด มักขึ้นตามริมชายฝั่งแม่น้ำที่เป็นดินเหนียวค่อนข้างแข็ง ไม่พบว่าขึ้นเป็นกลุ่มใหญ่และมักไม่พบตามริมชายฝั่งทะเล ประโยชน์ด้านสมุนไพร แก่นจะมีรสเค็มเฝื่อน ต้มน้ำแก้ลมในกระดูก แก้กษัย โดยมากใช้คู่กับแก่นแสมสาน เป็นยาขับโลหิตเสียของสตรี

สรรพคุณ แก้ท้องร่วง สมานแผนในปาก ขับลม ขับปัสสาวะ แก้กษัย แก้หืด ริดสีดวง ปวดท้อง อาเจียน แก้พิษจากสัตว์น้ำทุกชนิด โดยเฉพาะปลามีพิษจากทะเลทุกชนิด ขับโลหิตเสียของสตรี

วิธีการปรุงยา 

แก่นไม้ (เนื้อไม้) ต้มเป็นยาหม้อดื่ม

เปลือกไม้ ต้ม อมน้ำสมานแผลในปาก

เปลือก แก้ปวดฟันและรักษาโรคเรื้อรัง

ก้านและใบ เผารมควัน แก้พิษสัตว์น้ำ

เมล็ดอ่อน นำมาตำพอก เร่งฝีและพอกฝีที่แตกแล้วให้ตกสะเก็ดเร็วขึ้น

ลำต้น ขับลม ขับปัสสาวะ แก้กษัย แก้หืด ริดสีดวง ปวดท้อง อาเจียน นำมาต้ม

แก่น มีรสเค็มเฝื่อน ใช้ต้มน้ำแก้ลมในกระดูก แก้กษัย โดยมากจะใช้คู่กับแก่นแสมสาร  เป็นยาขับโลหิตเสียของสตรี