ขลู่

เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก พุ่มตั้งตรง ขึ้นอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม แตกกิ่งก้านมาก สูง 1 - 1.5 เมตร เปลือกเรียบมีสีเทาถึงสีน้ำตาล มีขนเล็กละเอียดปกคลุมตามกิ่ง

ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ แผ่นใบรูปไข่กลับ หรือรูปช้อนแกมขอบขนานคล้ายใบพุทราขนาด 1 - 3 x 2 - 6 เซนติเมตร ปลายใบมน หรือกลม ฐานใบสอบเรียวขอบใบหยักแบบฟันเลื่อย มีขนปกคลุมเล็กน้อย ก้านใบสั้นมาก ใบมีกลิ่นหอมฉุน

ดอก ออกดอกที่ปลายกิ่ง เป็นแบบช่อกระจุกแน่น เป็นพุ่มคล้ายดอกสาบเสือ ก้านช่อดอกยาว 0.3 - 0.5 เซนติเมตร วงใบประดับรูประฆัง ฐานกลม ใบประดับเรียงตัวเป็นแถว ฐานดอกเกลี้ยง กลีบดอกรูปเส้นด้าย ยาว 0.3 เซนติเมตร สีม่วงอ่อน

ผล เป็นแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปทรงกระบอก ขนาด 0.1 x 0.4 เซนติเมตร ผลเกลี้ยง มักขึ้นริมน้ำตอนบนป่าชายเลน

สรรพคุณ แก้โรคนิ่วในไต บรรเทาโรคเบาหวาน ลดไขมันในเส้นเลือด แก้อาการปวดเมื่อย ขับระดูขาว แก้แผลอักเสบ รักษาอาการบิด ขับเหงื่อ ช่วยบรรเทาโรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ แก้วัณโรคที่ต่อมน้ำเหลือง เป็นยาช่วยย่อย รักษาอาการริดสีดวง

วิธีการปรุงยา 

ทั้ง 5 (ราก ลำต้น ใบ ดอก ผล) ต้มเป็นยาหม้อดื่ม

ใบ ตากแห้งชงน้ำร้อน ดื่มเหมือนชา

เปลือก ต้มเอาไอรมควันรักษาอาการริดสีดวง

น้ำต้มจากใบและราก กินเป็นยาฝาดสมานและลดไข้ ขับเหงื่อ

น้ำต้มจากใบ อาบบำรุงประสาท

ยาชงจากใบ กินแก้ปวดหัว ปวดเมื่อย ลดน้ำหนัก แก้แผลอักเสบ ขับระดูขาว        

น้ำต้มทั้งต้น กินเป็นยาช่วยย่อย ขับปัสสาวะ

ใบหรือราก ตำเป็นยาพอกบาดแผล

ยอดอ่อน สามารถกินเป็นผักเคียง