ตะบูนขาว

เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก - กลาง สูง 8 - 20 เมตร ไม่ผลัดใบ ลำต้นสั้น แตกกิ่งใกล้โคนต้น มีพูพอนแผ่ออกคดเคี้ยว เป็นครีบคล้ายริบบิ้น ต่อเนื่องกับรากหายใจที่แบนคล้ายแผ่นกระดาษ เปลือกเรียบบางสีเหลืองแต้มเขียวอ่อน หรือสีน้ำตาลอ่อน ถึงน้ำตาลแกมชมพู ลักษณะคล้ายเปลือกต้นฝรั่ง หรือตะแบก เปลือกหลุดออกเป็นแผ่นรูปทรงไม่แน่นอน 

ใบ ใบประกอบแบบขนนกปลาย ไม่มีใบยอด เรียงสลับ ใบย่อยมักมี 1 - 2 คู่ เรียงตรงข้าม หรือเยื้องกันเล็กน้อย แผ่นใบรูปไข่กลับ หรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับขนาด 2 - 5 x 7 - 14 เซนติเมตร แผ่นใบสมมาตรกัน ปลายใบกลม ฐานใบรูปลิ่ม 

ดอก ออกเป็นช่อที่ง่ามใบ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ยาว 3 - 8 เซนติเมตร แต่ละช่อมี 8 - 20 ดอก เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 - 1.2 เซนติเมตร เป็นดอกแยกเพศ ก้านดอกย่อยยาว 0.4 - 1 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง 4 กลีบ ยาว 0.2 เซนติเมตร กลีบดอก 4 กลีบไม่ติดกัน สีขาวครีม เกสรเพศผู้ 8 อัน ดอกมีกลิ่นหอมตั้งแต่บ่ายถึงค่ำ

ผล ลักษณะกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 15 – 20 เซนติเมตร แบ่งเป็น 4 พู เท่า ๆ กัน แต่ละผลมี  7 - 17 เมล็ด ลักษณะโค้งนูนหนึ่งด้าน กว้าง 6 - 10 เซนติเมตร ผลแก่สีน้ำตาลแดงคล้ายผลทับทิม ออกดอก - ผล ตลอดปี

ตะบูนขาว ขึ้นปะปนกับพันธุ์ไม้ป่าชายเลนหลายชนิด เช่น ไม้พังกาหัวสุมดอกขาว ถั่วดำ ตาตุ่มทะเล และไม้โกงกางใบเล็ก เป็นต้น ขึ้นได้ดีในน้ำกร่อย พบบ้างเล็กน้อยในบริเวณน้ำจืด เนื้อไม้มีสีและลวดลายสวยงาม ใช้ตกแต่งหรือทำเฟอร์นิเจอร์ได้ดี

สรรพคุณ รักษาอาการท้องเสีย เป็นบิด รักษาแผลภายใน แก้โรคอหิวาต์ อาเจียนเป็นเลือด แผลสด เป็นหนอง แผลบวมฟกช้ำดำเขียว แก้ไอ เนื้อไม้คุณภาพดี ใช้ก่อสร้าง ทำเฟอร์นิเจอร์

วิธีการปรุงยา

ราก นำไปต้ม รับประทาน เช้า - เย็น แก้กร่อน แก้เส้นตึงเป็นเถาดาเมล็ด รับประทานแก้ท้องร่วง โรคบิด

เปลือกต้นและผล รับประทานแก้โรคอหิวาต์ อาเจียนเป็นเลือด ให้คั้นน้ำมดแดงเอามาผสมกิน จะห้ามเลือดภายใน แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้อย่างดี

เมล็ด เพิ่มความแข็งแรงให้กับกะโหลกศีรษะของเด็กทารก นำมาบดด้วยน้ำปูนใส แล้วนำมาทาบนศีรษะของเด็ก

เปลือกต้มเป็นยาหม้อดื่ม และตำให้ละเอียดแล้วพอกตรงบริเวณแผล รักษาอาการท้องเสียเป็นบิดรักษาแผลภายใน แผลสด เป็นหนองแผลบวมฟกช้ำดำเขียว

ใบต้มน้ำรับประทาน แก้หืด แก้ไอ