top of page

โกงกางใบใหญ่
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rhizophora mucronata Lam.
วงศ์ : RHIZOPHORACEAE
เป็นไม้ไม่ผลัดใบ มีขนาดใหญ่ สูง 30 - 40 เมตร เปลือกหยาบสีเทาถึงดำ แตกเป็นร่องทั้งตามยาวและขวาง หรือแตกเป็นร่องตาราง 4 เหลี่ยม หากทุบเปลือกทิ้งไว้สักครู่ ด้านในของเปลือกจะเป็นสีเหลืองถึงส้ม รอบ ๆ โคนต้นมีรากค้ำจุนทำหน้าที่พยุงลำต้น บางครั้งพบว่ามีรากอากาศที่งอกจากกิ่งอยู่บ้างแต่ไม่มากนัก
ใบ เป็นใบเดี่ย ว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก แผ่นใบอวบใหญ่ รูปรีกว้างหรือรูปรี ขนาด 5 - 12 x 8 - 24 เซนติเมตร ปลายใบแหลม มีติ่งแหลม เล็ก และแข็ง ฐานใบสอบเข้าหากันรูปลิ่ม ก้านใบสีเขียว ยาว 2.5 - 6 เซนติเมตร หูใบที่ปลายยอด มีสีเขียวอมเหลือง ยาว 5 - 9 เซนติเมตร ใบเกลี้ยง ใบด้านบนสีเขียวอ่อน ท้องใบสีออกเหลือง มีจุดสีดำเล็ก ๆ กระจายอยู่เต็มท้องใบ
ดอก ออกเป็นช่อที่ง่ามใบ ก้านช่อดอกยาว 3 - 7 เซนติเมตร ก้านดอกย่อยยาว 0.4 - 1 เซนติเมตร ช่อหนึ่ง ๆ มี 2 - 12 ดอก กลีบเลี้ยงสีเหลืองอ่อน 4 กลีบ รูปไข่ แต่ละกลีบมีขนาด 0.5 - 0.8 x 1.2 - 1.5 เซนติเมตร กลีบดอก 4 กลีบ ร่วงง่าย สีขาว รูปใบหอก ยาว 0.6 - 1 เซนติเมตร มีขนปกคลุมตามขอบ ออกดอกเดือนกันยายน – ตุลาคม
ผล รูปไข่ ยาว แคบลงทางส่วนปลาย ผล ขนาด 2 - 3.5 x 3 - 8 เซนติเมตร สีน้ำตาล – เขียว ผิวผลหยาบ งอกตั้งแต่ผลยังติดอยู่บนต้น ลำต้นใต้ใบเลี้ยง หรือ “ฝัก” สีเขียว มีตุ่มทั่วทั้งฝัก ขนาด 1.4 - 1.9 x 30 - 80 เซนติเมตร ฝักตรง โคนแหลม ใบเลี้ยงที่ยื่นออกมายาว 3 - 4 เซนติเมตร สีเขียว ฝักแก่เดือนมีนาคม – สิงหาคม
โกงกางใบใหญ่ ขึ้นได้ดีบริเวณที่เป็นดินเลนอ่อนและลึก ริมชายฝั่งทะเล ริมคลองที่น้ำทะเลท่วมถึงสม่ำเสมอ และเป็นเวลานาน
สรรพคุณ แก้ท้องร่วง คลื่นเหียน อาเจียน แก้บิดเรื้อรัง บำบัด เบาหวาน ห้ามเลือด แก้อาหารฟกช้ำดำเขียว น้ำเหลืองเสีย ใบอ่อนช่วยในการห้ามเลือด ป้องกันเชื้อโรค แก้ไข้ เป็นยาบำรุงกำลัง แก้พิษจากปลาทะเล เป็นยาแก้ปวดหลังปวดเอว
วิธีการปรุงยา
เปลือก ใช้ต้มเป็นยาหม้อดื่ม และบดเคี้ยวให้ละเอียดพอกแผลสด
รากอ่อน กินสด ๆ เป็นยาบำรุงกำลัง
ผลอ่อน เคี้ยวแล้วพ่นใส่แผล แก้พิษปลาทะเล
ฝักอ่อนสด ต้มเอาเฉพาะน้ำ ดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร แก้ปวดหลังปวดเอว
ใบอ่อน บดให้ละเอียดปิดปากแผลสด และตากแห้งชงน้ำร้อนดื่มเหมือนชา
Gallery

bottom of page


